Zewnętrzne narządy płciowe, czyli członek i moszna u mężczyzn oraz srom u kobiety, pokryte są skórą i błoną śluzową. Oznacza to, że podobnie jak na skórze w każdej innej lokalizacji czy błonie śluzowej, np. w jamie ustnej, mogą powstać zmiany będące efektem zakażeń bakteryjnych, wirusowych czy przemian nowotworowych. Dodatkowo za ich powstanie w tej okolicy w większości przypadków odpowiadają choroby przenoszone drogą płciową.
Bakteryjne przyczyny powstania zmian na zewnętrznych narządach płciowych
Najczęstszą bakteryjną przyczyną wystąpienia zmiany na narządach płciowych zewnętrznych jest krętek blady, wywołujący kiłę. Po około 3 tygodniach od zakażenia, w miejscu wniknięcia drobnoustroju, czyli np. na prąciu czy wardze sromowej, powstaje zmiana pierwotna. Jest to twarda grudka, która z czasem przekształca się w okrągłe owrzodzenie o równych brzegach i lśniącym dnie. Nie zwraca ona uwagi wielu chorych, ponieważ jest zupełnie bezbolesna i nawet bez włączenia leczenia zanika samoistnie po kilku tygodniach.
Niestety niezastosowanie antybiotykoterapii skutkuje dalszą obecnością bakterii w organizmie i często wystąpieniem w okolicach narządów płciowych objawów kiły wtórnej, np. kłykcin płaskich, przekształcających się w rozległe nadżerki. Możliwe są również kiłowe powikłania nerwowe i sercowo-naczyniowe.
Wrzód twardy, powstający w przebiegu kiły, należy różnicować z wrzodem miękkim, który również jest objawem zakażenia bakteryjnego. W tym przypadku patogenem jest Haemophilus ducreyi. Zmiana początkowo ma postać krosty, która przekształca się w ropne, wilgotne i bardzo bolesne owrzodzenie. Również w tym przypadku jedyną skuteczną metodą leczenia jest antybiotykoterapia.
Wirusowe przyczyny powstania zmian na zewnętrznych narządach płciowych
Dwa najczęstsze wirusy odpowiedzialne za powstawanie zmian na zewnętrznych narządach płciowych to wirus HPV i HSV. Ten pierwszy, a szczególnie podtypy 6 i 11, odpowiada za powstawanie w okolicach krocza tzw. kłykcin kończystych. Są to brodawkowate, a czasem nawet kalafiorowate wyrośla, które stanowią poważny problem estetyczny. Niestety powstałe kłykciny same nie znikną, a jedynym sposobem, żeby się ich pozbyć, jest usunięcie chirurgiczne lub za pomocą lasero- czy krio-terapii.
Wirus HSV 2 odpowiada natomiast za zachorowanie na opryszczkę narządów płciowych. Wówczas przede wszystkim na błonach śluzowych, czyli np. wargach sromowych mniejszych czy w okolicach napletka, powstają drobne pęcherzyki wypełnione zakaźną treścią surowiczą. Ich pokrywa jest bardzo delikatna, łatwo pęka i wówczas tworzą się bolesne nadżerki. Leczenie opiera się na zastosowaniu leków przeciwwirusowych, np. acyklowiru.
Jakie zmiany na narządach płciowych zewnętrznych mogą wskazywać na proces nowotworowy?
Nowotwory prącia czy sromu są na tle innych nowotworów diagnozowane stosunkowo rzadko. U mężczyzn najczęstszą przyczyną zachorowania jest niedostateczna higiena, prowadząca do gromadzenia się mastki pod napletkiem. U kobiet natomiast nowotwór sromu występuje częściej u pacjentek zakażonych wirusem HPV, ale tym razem jego onkogennymi podtypami są głównie 16 i 33. Oba nowotwory mogą mieć postać zarówno tzw. endofityczną – wrzodziejącą, drążącą, jak i postać egzofityczną, czyli naciekającą, brodawkowatą. Jedyną w pełni skuteczną metodą leczenia nowotworu jest zabieg chirurgiczny.
Szybkie rozpoznanie choroby gwarantuje lepsze rokowanie. Dlatego każdy z nas powinien od czasu do czasu oglądać swoje narządy płciowe zewnętrzne. Jakakolwiek zmiana zabarwienia jakiegoś obszaru, powstanie stwardnienia, grudki, brodawki czy owrzodzenia powinna zaniepokoić. Pamiętajmy, że większość nowotworów rozpoznawana jest na późnym etapie, ponieważ przez długi czas nie wywołują żadnych niepokojących objawów, rozwijając się w ukryciu…
Więcej na TantumRosa.pl
Bibliografia:
[1] Pod red. Bręborowicz G.H., Położnictwo i ginekologia tom 1 i 2, wyd. PZWL, Warszawa 2015
[2] Pod red. Kaszuba A., Adamski Z., Dermatologia. Poradnik lekarza praktyka, wyd. Czelej, Lublin 2012
[3] Pod red. Jabłońska S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, wyd. PZWL, Warszawa 2010
[4] https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/99338,rak-sromu
[5] https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/101260,rak-pracia
